Bệnh dại

Sơ lược

Bệnh dại (Rabies) là bệnh do virus rabies gây ra, nó ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương của động vật có vú. Gần như luôn gây tử vong khi các triệu chứng tiến triển. Tuy nhiên, bệnh dại có thể được phòng ngừa bằng tiêm chủng.

Bệnh dại lây truyền qua vết cắn của động vật bị nhiễm virus rabies. Virus này có trong nước bọt của động vật bị nhiễm bệnh và có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương. Các loài động vật phổ biến nhất truyền bệnh dại sang người là chó, dơi và mèo.

Nguyên nhân

Bệnh dại là do virus rabies gây ra. Loại virus này là thành viên của nhánh Lyssavirus và có liên quan đến các loại virus khác gây bệnh ở dơi và các động vật khác.

Triệu chứng

Các triệu chứng của bệnh dại thường phát triển trong vòng 2 tuần đến 3 tháng sau khi tiếp xúc với virus. Tuy nhiên, thời gian ủ bệnh có thể kéo dài từ vài ngày đến vài năm.

Các triệu chứng ban đầu của bệnh dại tương tự như nhiều bệnh khác như sốt, nhức đầu và đau cơ. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng cụ thể hơn sẽ xuất hiện, chẳng hạn như:

• Sợ nước (Hydrophobia)
• Sợ không khí (Aerophobia)
• Tăng tiết nước bọt
• Khó nuốt
• Ảo giác
• Ảo tưởng
• Co giật
• Tê liệt

Chẩn đoán

Bệnh dại có thể khó chẩn đoán ở giai đoạn đầu vì các triệu chứng tương tự như các bệnh khác. Tuy nhiên, một khi các triệu chứng cụ thể hơn tiến triển, chẳng hạn như chứng sợ nước và sợ không khí, thì bệnh dại sẽ dễ bị nghi ngờ hơn.

Chẩn đoán xác định bệnh dại có thể được thực hiện bằng cách xét nghiệm mô não để tìm virus bệnh dại. Tuy nhiên, xét nghiệm này thường chỉ được thực hiện sau khi chết.

Điều trị

• Không có cách chữa bệnh dại một khi các triệu chứng tiến triển. Tuy nhiên, có một phương pháp điều trị gọi là điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (post-exposure prophylaxis : PEP) có thể được áp dụng cho những người đã tiếp xúc với virus bệnh dại.
• PEP bao gồm một loạt vaccine bệnh dại và globulin miễn dịch bệnh dại (RIG). RIG là một kháng thể có nguồn gốc từ con người giúp vô hiệu hóa virus bệnh dại.
• PEP rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh dại nếu được sử dụng trong vòng 72 giờ sau khi tiếp xúc với virus. Tuy nhiên, nó sẽ kém hiệu quả hơn nếu nó được bắt đầu muộn hơn.

Tiên lượng

Một khi các triệu chứng của bệnh dại tiến triển, tiên lượng rất xấu. Hầu như tất cả những người mắc bệnh dại đều tử vong. Tuy nhiên, một số ít người đã sống sót sau bệnh dại nhờ được chăm sóc y tế chuyên sâu.

Phòng ngừa

Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh dại là tiêm vaccine. Vaccine bệnh dại rất hiệu quả và an toàn. Nếu bạn bị động vật cắn, điều quan trọng là phải rửa vết thương thật sạch bằng xà phòng và nước và đến cơ sở y tế ngay lập tức. Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ phơi nhiễm bệnh dại và sẽ đề xuất phương pháp điều trị thích hợp, chẳng hạn như PEP.

Ngoài việc tiêm phòng, bạn có thể làm những việc khác để giảm nguy cơ phơi nhiễm bệnh dại, chẳng hạn như:

• Tránh tiếp xúc với động vật hoang dã
• Tiêm phòng bệnh dại cho vật nuôi của bạn
• Tránh tiếp xúc với dơi
• Báo cáo bất kỳ vết cắn nào của động vật cho sở y tế địa phương của bạn

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến ​​​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.