Viêm tụy mãn tính

23.09.2023 4:02 chiều

Sơ lược

Viêm tụy mãn tính (Chronic pancreatitis) là tình trạng viêm tuyến tụy kéo dài theo thời gian, tình trạng viêm có thể làm hỏng tuyến tụy và làm suy giảm khả năng sản xuất enzyme và hormone tiêu hóa. Viêm tụy mãn tính có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm suy dinh dưỡng, tiểu đường và ung thư tuyến tụy.

Có hai loại viêm tụy mãn tính chính:

  • Viêm tụy mãn tính vôi hoá: Đây là loại viêm tụy mãn tính phổ biến nhất. Nó được đặc trưng bởi sự hình thành cặn canxi trong tuyến tụy.
  • Viêm tụy mãn tính không vôi hóa: Loại viêm tụy mãn tính này ít phổ biến hơn. Nó không được đặc trưng bởi sự hình thành cặn canxi trong tuyến tụy.

Nguyên nhân gây viêm tụy mãn tính

Các nguyên nhân phổ biến nhất của viêm tụy mãn tính bao gồm:

  • Lạm dụng rượu: Lạm dụng rượu là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy mãn tính ở các nước phát triển.
  • Sỏi túi mật: Sỏi túi mật đôi khi có thể làm tắc ống tụy, dẫn đến viêm tụy mãn tính.
  • Bệnh xơ nang: Xơ nang là một rối loạn di truyền có thể gây ra sự hình thành chất nhầy dày trong tuyến tụy, có thể làm tắc nghẽn ống tụy và dẫn đến viêm tụy mãn tính.
  • Viêm tụy tự miễn: Viêm tụy tự miễn là một loại viêm tụy mãn tính hiếm gặp do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công tuyến tụy.

Triệu chứng của viêm tụy mãn tính

Triệu chứng phổ biến nhất của viêm tụy mãn tính là đau bụng. Cơn đau thường nằm ở vùng bụng trên và có thể nhẹ hoặc nặng. Các triệu chứng khác của viêm tụy mãn tính bao gồm:

Tiêu chuẩn và chẩn đoán viêm tụy mạn

Viêm tụy mãn tính được chẩn đoán dựa trên sự kết hợp giữa bệnh sử, khám thực thể và xét nghiệm hình ảnh. Các xét nghiệm hình ảnh như chụp cắt lớp điện toán (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng để tìm kiếm bằng chứng về tình trạng viêm và tổn thương tuyến tụy.

Các tiêu chí sau đây có thể được sử dụng để chẩn đoán viêm tụy mãn tính:

  • Hai hoặc nhiều đợt viêm tụy cấp
  • Đau bụng tái phát là đặc điểm của viêm tụy
  • Bằng chứng về tổn thương tuyến tụy trên các xét nghiệm hình ảnh

Điều trị viêm tụy mãn tính

Không có cách chữa trị viêm tụy mãn tính, nhưng có những phương pháp điều trị có thể giúp kiểm soát cơn đau và các triệu chứng khác của bệnh. Các lựa chọn điều trị bao gồm:

  • Kiểm soát cơn đau: Thuốc giảm đau, chẳng hạn như thuốc giảm đau không kê đơn hoặc thuốc opioid theo toa, có thể được sử dụng để kiểm soát cơn đau do viêm tụy mãn tính.
  • Hỗ trợ dinh dưỡng: Người bị viêm tụy mãn tính thường gặp khó khăn trong việc hấp thụ chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Hỗ trợ dinh dưỡng, chẳng hạn như bổ sung bằng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch, có thể giúp đảm bảo rằng những người bị viêm tụy mãn tính nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết.
  • Liệu pháp thay thế enzyme: Những người bị viêm tụy mãn tính thường gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn do tuyến tụy không sản xuất đủ enzyme tiêu hóa. Liệu pháp thay thế enzyme có thể giúp cải thiện tiêu hóa và giảm các triệu chứng suy dinh dưỡng.
  • Phẫu thuật: Phẫu thuật có thể là một lựa chọn cho những người bị viêm tụy mãn tính bị đau nặng hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Phẫu thuật có thể bao gồm việc cắt bỏ một phần tuyến tụy hoặc dẫn lưu u nang tuyến tụy.

Tiên lượng viêm tụy mãn tính

Tiên lượng của viêm tụy mãn tính phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm mức độ nghiêm trọng của bệnh, nguyên nhân cơ bản và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Những người bị viêm tụy mãn tính nhẹ có thể có tuổi thọ bình thường. Tuy nhiên, những người bị viêm tụy mãn tính nặng có thể bị rút ngắn tuổi thọ do các biến chứng như suy dinh dưỡng, tiểu đường và ung thư tuyến tụy.

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến ​​​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.

Nguyễn Tiến Sử, MD, PhD, MBA

🎓Tốt nghiệp Khoa Y, ngành Bác Sĩ Đa Khoa (MD), tại Đại Học Y Dược TP. HCM, VIETNAM (1995). 🎓Tốt nghiệp Tiến Sĩ Y Khoa (PhD), ngành Y Học Ứng Dụng Gene, tại Tokyo Medical and Dental University, JAPAN (2007). 🎓Tốt nghiệp Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh (MBA), ngành Global Leadership, tại Bond University, AUSTRALIA (2015).