“Off” episodes

07.08.2023 12:54 sáng

Sơ lược 

Bệnh Parkinson được đặc trưng bởi sự thiếu hụt dopamine, một phân tử truyền tín hiệu trong não, dẫn đến run, cứng khớp và chậm chạp.

Cách tiếp cận để điều trị bệnh này là thay thế lượng dopamine bị thiếu hụt. Nhưng đó là một phân tử quá lớn để vượt qua hàng rào máu não, do đó, tiền chất dopamine gọi là levodopa có thể xâm nhập vào não, được sử dụng thay thế. Bên trong não, levodopa được chuyển đổi thành dopamine hoạt động, làm giảm các triệu chứng của bệnh Parkinson. Tuy nhiên, khi sử dụng lâu dài, những tác dụng có lợi này sẽ mất đi, trước khi dùng liều mới.

“off” episodes

Khoảng thời gian levodopa có tác động tích cực đến các triệu chứng của bệnh Parkinson được gọi là thời gian “bật”. Sau khi thuốc ngừng tác động, nói cách khác là“off” episodes sẽ bắt đầu, và các triệu chứng của  bệnh Parkinson tái phát.

Lý tưởng nhất là nên dùng levodopa theo cách ngăn ngừa tình trạng ngắt quãng giữa các liều. Vấn đề là khi sử dụng kéo dài, khả năng chuyển hóa levodopa thành dopamine của cơ thể sẽ giảm, làm giảm hiệu quả của thuốc. Điều này có thể được bù đắp ở một mức độ nhất định bằng cách tăng liều levodopa hoặc tăng tần suất dùng thuốc. Nhưng mức độ tăng liều levodopa có thể bị hạn chế; liều cao của thuốc gây rối loạn vận động hoặc cử động không kiểm soát và bất thường.

Quản lý “off” episodes

Apokyn (apomorphine) là một loại thuốc được dùng giữa các liều điều trị bằng levodopa để giúp giảm các triệu chứng trong giai đoạn nghỉ điều trị. Apokyn là chất chủ vận dopamine, có nghĩa là nó bắt chước hoạt động của dopamine trong não. Nó được tiêm dưới da hoặc ngậm dưới lưỡi.

Một cách khác để giảm bớt các đợt triệu chứng bệnh là tăng thời gian levodopa phát huy tác dụng ở một người. Để đạt được điều này, thuốc được kết hợp với một chất gọi là carbidopa giúp ngăn ngừa sự phân hủy của levodopa. Thuốc Sinemet có chứa levodopa và carbidopa, thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng vận động của bệnh Parkinson.

Để đạt được liều lượng và tần suất tối ưu, bệnh nhân nên ghi nhật ký dùng thuốc. Trong nhật ký này, họ nên ghi lại thời gian levodopa phát huy tác dụng và hết tác dụng. Với thông tin này, tần suất dùng thuốc có thể được điều chỉnh và tránh được các đợt “off” episodes.

 

Nguyễn Tiến Sử, MD, PhD, MBA

🎓Tốt nghiệp Khoa Y, ngành Bác Sĩ Đa Khoa (MD), tại Đại Học Y Dược TP. HCM, VIETNAM (1995). 🎓Tốt nghiệp Tiến Sĩ Y Khoa (PhD), ngành Y Học Ứng Dụng Gene, tại Tokyo Medical and Dental University, JAPAN (2007). 🎓Tốt nghiệp Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh (MBA), ngành Global Leadership, tại Bond University, AUSTRALIA (2015).

Trả lời