Cancer antigen 125

Cancer antigen 125 (CA-125), là một glycoprotein và là chất đánh dấu khối u thường được đo trong máu để giúp kiểm soát một số bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư buồng trứng. Nó được mã hóa bởi gene MUC16 và được sản xuất bởi các tế bào của lớp lót trung biểu mô, chẳng hạn như ở buồng trứng, phúc mạc, màng phổi và nội mạc tử cung.

Phạm vi bình thường

0–35 U/mL

Ý nghĩa lâm sàng của CA-125

1. Ung thư buồng trứng:

• Chẩn đoán: Nồng độ CA-125 tăng cao có thể hỗ trợ chẩn đoán ung thư buồng trứng, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh có khối vùng chậu.
• Theo dõi: Dùng để theo dõi phản ứng với điều trị (ví dụ: hóa trị hoặc phẫu thuật).
• Phát hiện tái phát: Nồng độ CA-125 tăng sau điều trị có thể là dấu hiệu tái phát của ung thư buồng trứng.

2. Các bệnh ung thư khác:

• Nồng độ CA-125 tăng cao đôi khi được thấy ở ung thư nội mạc tử cung, ống dẫn trứng, phúc mạc và các vị trí khác như ung thư phổi và ung thư vú.

3. Tình trạng lành tính:

• CA-125 cũng có thể tăng cao trong các tình trạng không phải ung thư như:
• Lạc nội mạc tử cung
• U xơ tử cung
• Bệnh viêm vùng chậu (PID)
• Mang thai hoặc kinh nguyệt
• Bệnh gan (ví dụ: xơ gan, viêm gan)
• Suy tim

Giải thích các cấp độ CA-125:

• Phạm vi bình thường: 0–35 U/mL, các giá trị trên phạm vi này có thể cho thấy cần phải đánh giá thêm.
• Mức cao (>200 U/mL): Thường gắn liền với các bệnh lý ác tính, đặc biệt là ung thư buồng trứng. Cần thêm chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chụp CT) và tương quan lâm sàng.

Hạn chế của CA-125:

• Thiếu tính đặc hiệu: Nồng độ CA-125 tăng cao có thể xảy ra ở các bệnh lành tính, làm giảm độ đặc hiệu trong phát hiện ung thư.
• Thiếu độ nhạy để phát hiện sớm: Không phải tất cả các bệnh ung thư buồng trứng đều sản sinh ra CA-125, đặc biệt là ở giai đoạn đầu.
• Sự biến đổi theo tuổi giới tính: Nồng độ CA-125 có thể cao hơn một cách tự nhiên ở phụ nữ tiền mãn kinh, trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc khi mang thai.
• Không phải là công cụ sàng lọc: Không khuyến cáo sàng lọc thường quy ở phụ nữ không có triệu chứng do tỷ lệ dương tính giả cao.