Hội chứng bé bị lắc

Sơ lược

Hội chứng bé bị lắc (Shaken baby syndrome: SBS), còn được gọi là chấn thương đầu do bạo hành (abusive head trauma), là một chấn thương sọ não nghiêm trọng do lắc mạnh trẻ nhỏ hoặc trẻ sơ sinh. Sự lắc mạnh mẽ này khiến não nảy qua lại bên trong hộp sọ, dẫn đến tổn thương có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính của SBS thường là do người chăm sóc cố tình lắc mạnh bé, thường do thất vọng hoặc tức giận, điển hình là do trẻ khóc. Những chuyển động không chủ ý như nảy lên hoặc ngã nhẹ thường không gây ra SBS.

Triệu chứng

Các triệu chứng có thể xuất hiện ngay sau khi lắc mạnh bé hoặc vài giờ, thậm chí vài ngày sau đó. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Quấy khóc nhiều
• Không tỉnh táo hoặc buồn ngủ
• Chán ăn hoặc bú kém
• Nôn mửa
• Da nhợt nhạt hoặc hơi xanh
• Khó thở
• Co giật
• Mất ý thức hoặc hôn mê
• Bầm tím hoặc chảy máu không rõ nguyên nhân
• Thóp phồng (điểm mềm trên đầu bé)
• Cổ cứng

Chẩn đoán

Chẩn đoán SBS có thể gặp khó khăn do thiếu các dấu hiệu cụ thể và có thể nhầm lẫn với các triệu chứng của bệnh khác. Việc chẩn đoán dựa vào sự kết hợp của các yếu tố, bao gồm:

• Đánh giá tiền sử và khám thực thể
• Các xét nghiệm hình ảnh như chụp CT hoặc MRI để tìm chấn thương não
• Khám mắt để kiểm tra chảy máu sau mắt
• Khảo sát xương để loại trừ các chấn thương khác

Điều trị

Việc điều trị cho SBS tập trung vào việc chăm sóc y tế ngay lập tức để giải quyết các chấn thương não và ngăn ngừa tổn thương thêm. Điều này có thể bao gồm:

• Các biện pháp hồi sức như liệu pháp oxy hoặc thở máy
• Thuốc kiểm soát cơn động kinh và giảm sưng não
• Phẫu thuật để giảm áp lực lên não hoặc cầm máu nếu cần thiết
• Liệu pháp phục hồi chức năng để giải quyết mọi khuyết tật do chấn thương gây ra

Tiên lượng

Tiên lượng cho SBS rất khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương não. Một số trẻ có thể hồi phục hoàn toàn mà không có tác dụng lâu dài hoặc ít, trong khi những trẻ khác có thể bị khuyết tật vĩnh viễn như:

• Bại não
• Mù hoặc giảm thị lực
• Mất thính lực
• Khuyết tật học tập
• Chậm phát triển
• Co giật
• Cái chết

Phòng ngừa

Phòng ngừa SBS là rất quan trọng vì hậu quả có thể rất nghiêm trọng. Dưới đây là một số bước chính:

• Đừng bao giờ lắc bé, cho dù bạn có gặp bực bội.
• Tìm hiểu các cơ chế đối phó lành mạnh để đối phó với căng thẳng và khi trẻ lóc.
• Hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe nếu bạn cảm thấy quá tải.
• Truyền bá nhận thức về SBS và sự nguy hiểm của nó.

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên của các bác sỹ chuyên khoa. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến của bác sỹ chuyên khoa để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.

Nguồn tham khảo

1. https://shakenbaby.org/what-is-shaken-baby-syndrome/
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/shaken-baby-syndrome/symptoms-causes/syc-20366619#:~:text=If%20a%20baby%20is%20forcefully,child%20won’t%20stop%20crying.