Ca điều trị thuyên tắc huyết khối thành công trên trạm vũ trụ

Một bài báo được đăng trên Tạp chí New England Journal of Medicine ngày 2 tháng 1 năm 2020,  về trường hợp của một phi hành gia trên trạm vũ trụ quốc tế cách mặt đất 250 dặm, xuất hiện huyết khối và đã được điều trị thành công với apixaban.　

Mười một phi hành gia đã tham gia vào một chương trình nghiên cứu mạch máu, nhằm giúp thu hẹp khoảng cách kiến ​​thức về sinh lý tuần hoàn, không chỉ mang lại lợi ích cho bệnh nhân trên Trái đất, mà còn có thể rất quan trọng đối với sức khỏe của các phi hành gia trong các nhiệm vụ thám hiểm không gian trong tương lai trên mặt trăng và sao Hỏa. Nghiên cứu đã đo cấu trúc và chức năng của tĩnh mạch trong vũ trụ nơi các phi hành gia hoạt động trong thời gian dài.

Trong một kiểm tra một phi hành gia cho thấy nghi ngờ bị cục máu đông tĩnh mạch. Phi hành gia này được chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch cảnh trái tắc nghẽn, được xác nhận bằng siêu âm tự thực hiện với sự hướng dẫn bởi các bác sĩ trên Trái đất.　

Các cuộc thảo luận đã được đưa ra, cân nhắc những yếu tố rủi ro do thuyên tắc huyết khối. Hai mươi ống, mỗi ống chứa 300 mg enoxaparin có sẵn trong phòng thuốc của trạm vũ trụ, nhưng không có sẵn thuốc chống đông.

Điều trị bằng enoxaparin với liều 1,5 mg/kg một lần mỗi ngày, đã được bắt đầu. Liều đã giảm xuống 1 mg/kg mỗi ngày một lần trong 33 ngày cho đến khi apixaban dạng uống có thể được chuyển lên trạm bằng tàu vũ trụ cung cấp.

Từ ngày thứ 42 kể từ ngày chẩn đoán, phi hành gia chuyển sang apixaban với liều 5 mg hai lần mỗi ngày, và liều đã giảm xuống 2,5 mg hai lần mỗi ngày từ ngày 90 kể từ ngày chẩn đoán.

Siêu âm định kỳ trong quá trình điều trị tiếp theo của phi hành gia với apixaban cho thấy cục máu đông co lại. Việc điều trị đã dừng lại bốn ngày trước khi phi hành gia trở lại trái đất, nơi thực hiện một cuộc kiểm tra tiếp theo, kết quả cho thấy một cục máu nhỏ lại, cho phép lưu lượng máu gần như bình thường. Điều trị chống đông máu tiếp theo được cho là không cần thiết, và sáu tháng sau khi trở lại Trái đất, phi hành gia vẫn không có triệu chứng.　

Bác sĩ Serena M. Auñón-Chancellor, là tác giả chính của bài báo trên NEJM, lưu ý rằng chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch cảnh trên Trái đất thường liên quan đến tình trạng ứ máu hoặc bệnh ung thư, và trường hợp này chỉ ra một rủi ro chưa được biết trước đây cho các phi hành gia thực hiện nhiệm vụ kéo dài trong không gian.　

“Những phát hiện mới này chứng minh rằng còn nhiều điều chưa biết đối với đáp ứng của cơ thể trong không gian”, Auñón-Chancellor cho biết trong một cuộc họp báo của Trường Y khoa New Orleans thuộc Đại học bang Louisiana (LSU), nơi cô là phó giáo sư lâm sàng. “Chúng tôi vẫn chưa học được mọi thứ về Y học hàng không vũ trụ hoặc Sinh lý học vũ trụ.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMc1905875?query=TOC
2. https://www.lsuhsc.edu/newsroom/1ST%20Reported%20Occurrence%20and%20Treatment%20of%20Spaceflight%20Medical%20Risk.html