Vaccine mRNA của Pfizer-BioNTech và Moderna hoạt động như thế nào

06.02.2021 2:37 chiều

Kết quả thử nghiệm gần đây cho thấy vaccine mRNA của Pfizer-BioNTech và vaccine Moderna có hiệu quả phòng ngừa đạt khoảng 95% và đã được FDA cấp giấy pheo sử dụng khẩn cấp trong phòng dịch Covid-19. Dưới đây là nội dung giúp hiểu thêm các vaccine này hoạt động như thế nào.

GAI NHÔ (SPIKE) CỦA CORONAVIRUS

Virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào người thông qua các protein gọi là protein gai nhô (Spike protein) trên Virus. Chính các protein gai nhô này là mục tiêu tiềm năng cho Pfizer-BioNTech và Moderna nghiên cứu vaccine giúp chống lại virus này.

Vaccine của Pfizer-BioNTech cũng như vaccine của Moderna dựa trên virus định hướng di truyền, để tạo ra protein gai nhô, sử dụng RNA chuỗi đơn, và tiêm chủng 2 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 21 ngày đối với vaccine của Pfizer-BioNTech và 28 ngày đối với vaccine của moderna.

mRNA BÊN TRONG VỎ DẦU

Vaccine này sử dụng RNA thông tin (mRNA), vật liệu di truyền mà tế bào của người đọc để tạo ra protein gai nhô. mRNA rất mong manh và dễ bị phá hủy bởi các enzym tự nhiên của người nếu chúng được tiêm trực tiếp vào cơ thể. Để bảo vệ nó, mRNA được bọc trong các vỏ dầu làm từ các hạt nano lipid. Gọi là hạt vaccine.

Do tính mong manh của chúng, các phân tử mRNA sẽ nhanh chóng bị phân rã ở nhiệt độ phòng. Nên vaccine của Pfizer-BioNTech được bảo ở nhiệt độ -70 °C , trong khi đó vaccine của Moderna được bảo quản ở nhiệt -20 °C để duy trì khả năng tồn tại.

THÂM NHẬP VÀO TẾ BÀO

Sau khi tiêm, các hạt vaccine sẽ bám và hợp nhất vào tế bào, và phóng thích mRNA. Các phân tử của tế báo sẽ đọc chuỗi trình tự mRNA và tạo ra các protein gai nhô.

Các protein gai nhô được tạo ra bởi tế bào, được kết hợp thành các gai nhô, một số protein cũng bị phá vở thành các mảnh. Sau đó, những gai nhô và các mảnh protein sẽ hiện diện ra bên ngoài tế bào. Các tế bào này cũng được gọi là tế bào tiêm chủng, và sẽ dễ dàng được hệ thống miễn dịch nhận ra.

PHÁT HIỆN KẺ XÂM NHẬP

Khi tế bào tiêm chủng chết đi, mảnh vỡ chứa các protein gai nhô và các mảnh protein sau đó được một loại tế bào miễn dịch gọi là tế bào trình diện kháng nguyên tiếp nhận.

Sau đó tế bào trình diện kháng nguyên sẽ biểu hiện các mảnh protein gai nhô trên bề mặt của nó. Khi các tế bào miễn dịch khác, được gọi là tế bào T trợ giúp phát hiện ra những mảnh vỡ này, tế bào T trợ giúp có thể báo động và giúp điều khiển các tế bào miễn dịch khác chống lại nhiễm trùng.

TẠO KHÁNG THỂ

Các tế bào miễn dịch khác, được gọi là tế bào B, có thể va chạm vào các gai nhô của coronavirus trên bề mặt của các tế bào tiêm chủng, hoặc các mảnh protein gai nhô tự do. Một vài tế bào B có thể khóa các protein gai nhô. Nếu các tế bào B này sau đó được kích hoạt bởi các tế bào T trợ giúp, chúng sẽ bắt đầu tăng sinh và tiết ra các kháng thể nhắm vào protein gai nhô.

NGĂN CHẶN VIRUS

Các kháng thể sẽ gắn kết vào các gai nhô của coronavirus, tiêu diệt virus và ngăn ngừa virus bám vào tế bào.

TIÊU DIỆT CÁC TẾ BÀO NHIỄM VIRUS

Các tế bào trình diện kháng nguyên cũng kích hoạt một loại tế bào miễn dịch khác được gọi là tế bào T sát thủ để tìm kiếm và tiêu diệt bất kỳ tế bào nào bị nhiễm coronavirus có hiển thị protein gai ngô trên bề mặt của chúng.

Nguyễn Tiến Sử, MD, PhD, MBA

🎓Tốt nghiệp Khoa Y, ngành Bác Sĩ Đa Khoa (MD), tại Đại Học Y Dược TP. HCM, VIETNAM (1995). 🎓Tốt nghiệp Tiến Sĩ Y Khoa (PhD), ngành Y Học Ứng Dụng Gene, tại Tokyo Medical and Dental University, JAPAN (2007). 🎓Tốt nghiệp Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh (MBA), ngành Global Leadership, tại Bond University, AUSTRALIA (2015).

#COVID-19
#Vaccine mRNA