Quy luật Hy trong tiên lượng tổn thương gan do thuốc

Tổng quan về quy luật Hy

Tổn thương gan do thuốc (Drug Induced Liver Injury : DILI) có nhiều mức độ khác nhau có thể từ nhẹ đến nặng, với những trường hợp nghiêm trọng có khả năng dẫn đến suy gan và tử vong.

Quy luật Hy (Hy’s Law) là một khái niệm y học mô tả đánh giá và tiên lượng đối với DILI. Quy luật được đặt theo tên của bác sĩ Hyman J. Zimmerman, là chuyên gia gan mật, và là người đầu tiên đề xuất khái niệm này vào năm 1961. Hiện nay nó được các bác sĩ lâm sàng sử dụng phổ biến để dự đoán nguy cơ bệnh nhân bị suy gan hoặc tử vong vì DILI.

Tiêu chí của quy luật Hy

Quy luật Hy đối với bệnh nhân DILI dựa trên 3 yếu tố chính:

Tăng nồng độ alanine aminotransferase (ALT) hoặc aspartate aminotransferase (AST) trong huyết thanh cao hơn 3 lần giới hạn trên của mức bình thường (upper limit of normal : ULN).
Xuất hiện vàng da và mắt do sự tích tụ của bilirubin trong máu. Nồng độ bilirubin toàn phần trong huyết thanh cao hơn gấp 2 lần giới hạn trên của mức bình thường, mà không có dấu hiệu ứ mật.
Không tồn tại nguyên nhân gây tổn thương gan khác chẳng hạn như mắc bệnh gan trước đó, viêm gan siêu vi, bệnh tự miễn hoặc lạm dụng rượu.

Theo quy luật Hy, những bệnh nhân có đủ 3 tiêu chuẩn trên có nguy cơ cao dẫn đến suy gan và tiên lượng xấu. Ngược lại, những bệnh nhân không đáp ứng cả 3 tiêu chuẩn có nguy cơ tiến triển thành suy gan thấp hơn và tiên lượng tốt hơn.

Tiên lượng của quy luật Hy

Những bệnh nhân bị DILI đáp ứng các tiêu chí của quy luật Hy có tiên lượng xấu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bệnh nhân đáp ứng cả ba tiêu chí có tỷ lệ tử vong là 10-50%. Tỷ lệ tử vong cao này phần lớn là do nguy cơ phát triển suy gan, có thể dẫn đến suy đa cơ quan và tử vong.

Nguồn tham khảo: