Sốt giảm bạch cầu trung tính

Sơ lược

Sốt giảm bạch cầu trung tính (Febrile neutropenia : FN) là một tình trạng có khả năng đe dọa tính mạng xảy ra do biến chứng của điều trị ung thư. Nó được đặc trưng bởi sốt và giảm số lượng bạch trung tính. Ước tính có khoảng 1% bệnh nhân ung thư được hóa trị phát triển thành FN, làm tăng tỷ lệ tử vong và tăng gánh nặng cho ngành y tế.

Nguyên nhân

Nguyên nhân cơ bản của FN là do các loại thuốc hóa trị được sử dụng để điều trị ung thư. Thuốc hóa trị hoạt động bằng cách tiêu diệt các tế bào đang phân chia, bao gồm cả tế bào ung thư, nhưng chúng cũng có thể làm hỏng các tế bào bình thường, bao gồm cả tế bào sản xuất bạch cầu trong tủy xương. Khi số lượng bạch cầu giảm xuống dưới một mức nhất định, cơ thể không thể chống lại nhiễm trùng, điều này có thể dẫn đến sốt và các triệu chứng nhiễm trùng khác.

Yếu tố nguy cơ

Bệnh nhân trải qua hóa trị liệu có nguy cơ phát triển FN, nhưng một số bệnh nhân có thể có nguy cơ cao hơn những người khác. Các yếu tố rủi ro đối với FN bao gồm:

Loại và liều lượng hóa trị: Một số loại thuốc hóa trị có nhiều khả năng gây giảm bạch cầu trung tính hơn những loại khác. Liều hóa trị cao hơn cũng có thể làm tăng nguy cơ FN.

Loại ung thư: Một số loại ung thư, chẳng hạn như bệnh bạch cầu và ung thư hạch, có nhiều khả năng gây giảm bạch cầu trung tính hơn những loại ung tthư khác.

Tuổi tác: Bệnh nhân lớn tuổi có thể dễ bị FN hơn do hệ thống miễn dịch suy yếu.

Các tình trạng y tế khác: Bệnh nhân mắc các tình trạng y tế khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường hoặc bệnh thận mãn tính, có thể dễ bị nhiễm trùng hơn và do đó có nhiều khả năng mắc FN hơn.

Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid và thuốc chống ung thư, có thể làm tăng nguy cơ mắc FN.

Triệu chứng

Sốt giảm bạch cầu trung tính thường xảy ra trong vòng 7 đến 12 ngày sau khi hóa trị ung thư kèm các dấu chứng sau:

Sốt: xác định bởi nhiệt độ miệng lớn hơn 38,3ºC hoặc nhiệt độ miệng ít nhất 38ºC duy trì trong khoảng thời gian 1 giờ hoặc được báo cáo từ 2 lần đọc liên tiếp trong khoảng thời gian 2 giờ.
Giảm bạch cầu trung tính: xét nghiệm máu xác nhận số lượng bạch cầu trung tính tuyệt đối (absolute neutrophil count : ANC) dưới 500 tế bào trên mỗi microlit sau hóa trị liệu gây độc tế bào hoặc ANC dự kiến sẽ giảm xuống dưới 500 tế bào trên mỗi microlit trong vòng 48 giờ.
Các triệu chứng khác có thể bao gồm ớn lạnh, đổ mồ hôi, mệt mỏi, suy nhược, chán ăn, buồn nôn, nôn, tiêu chảy và đau bụng.

Điều trị

Điều trị FN thường liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng tiềm ẩn, cũng như các loại thuốc để tăng số lượng bạch cầu. Bệnh nhân cũng có thể nhận được thuốc để giảm các triệu chứng như sốt, đau và buồn nôn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phải nhập viện để theo dõi chặt chẽ bệnh nhân và dùng thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch và các phương pháp điều trị hỗ trợ khác.

Ngoài việc điều trị y tế, bệnh nhân có thể thực hiện một số bước để giảm nguy cơ phát triển FN. Bệnh nhân nên thực hiện vệ sinh tốt, bao gồm rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc gần với những người khác có thể bị nhiễm trùng. Bệnh nhân cũng nên tránh thực phẩm sống hoặc nấu chưa chín, có thể chứa vi khuẩn gây nhiễm trùng. Nếu bệnh nhân nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào, chẳng hạn như sốt, ớn lạnh hoặc đau, nên thông báo ngay cho nhân viên y tế.

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.

Nguồn tham khảo:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2752227/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9355811/
https://www.ajmc.com/view/guidelines-in-the-management-of-febrile-neutropenia-for-clinical-practice