Rối loạn trầm cảm nặng

Rối loạn trầm cảm nặng (Major Depressive Disorder : MDD), là một tình trạng sức khỏe tâm thần nghiêm trọng được đặc trưng bởi cảm giác buồn bã, tuyệt vọng dai dẳng và mất hứng thú hoặc niềm vui trong các hoạt động. Nó ảnh hưởng đến cách suy nghĩ, cảm nhận và cư xử, đồng thời có thể tác động đáng kể đến hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống của họ.

Nguyên nhân có thể góp phần vào sự phát triển của chứng rối loạn trầm cảm bao gồm:

• Các yếu tố sinh học: Mất cân bằng trong một số chất dẫn truyền thần kinh, chẳng hạn như serotonin, norepinephrine và dopamine, đóng một vai trò trong việc điều chỉnh tâm trạng. Những thay đổi hoặc gián đoạn trong các chất sinh học này có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh trầm cảm.
• Di truyền học: Có bằng chứng cho thấy MDD có thể di truyền trong các gia đình, cho thấy khuynh hướng di truyền. Tuy nhiên, các gene cụ thể liên quan đến rối loạn vẫn chưa được xác định.
• Các yếu tố môi trường: Các sự kiện đau thương, chẳng hạn như mất người thân, bị lạm dụng hoặc những thay đổi quan trọng trong cuộc sống, có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm chứng trầm cảm. Căng thẳng mãn tính, cô lập xã hội và một số tình trạng bệnh lý cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng rối loạn trầm cảm chủ yếu có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng thường bao gồm:

• Cảm giác buồn bã, trống rỗng hoặc tuyệt vọng dai dẳng.
• Mất hứng thú hoặc niềm vui trong các hoạt động từng được yêu thích.
• Thay đổi đáng kể về khẩu vị và cân nặng (tăng hoặc giảm).
• Mất ngủ hoặc buồn ngủ quá mức.
• Mệt mỏi hoặc mất năng lượng.
• Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi quá mức.
• Khó tập trung, khó đưa ra quyết định hoặc ghi nhớ mọi thứ.
• Bồn chồn hoặc cử động chậm.
• Những suy nghĩ lặp đi lặp lại về cái chết hoặc tự sát.

Chẩn đoán rối loạn trầm cảm chủ yếu liên quan đến đánh giá toàn diện của chuyên gia sức khỏe tâm thần.

• Các tiêu chuẩn chẩn đoán được nêu trong Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-5), giúp các bác sĩ lâm sàng đánh giá sự hiện diện và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trầm cảm.
• Chuyên gia sức khỏe tâm thần sẽ xem xét thời gian và cường độ của các triệu chứng, loại trừ các nguyên nhân có thể khác, chẳng hạn như tình trạng y tế hoặc lạm dụng chất gây nghiện.
• Có thể tiến hành phỏng vấn, bảng câu hỏi và đánh giá tâm lý để thu thập thêm thông tin.

Điều trị rối loạn trầm cảm chủ yếu thường bao gồm sự kết hợp của các liệu pháp, bao gồm:

• Tâm lý trị liệu: Nhiều loại trị liệu khác nhau, chẳng hạn như liệu pháp nhận thức hành vi (cognitive-behavioral therapy), liệu pháp giao tiếp cá nhân (interpersonal therapy) và liệu pháp tâm động học, có thể giúp các cá nhân giải quyết các kiểu suy nghĩ tiêu cực, đối phó với cảm xúc và phát triển các hành vi và cơ chế đối phó lành mạnh hơn.
• Thuốc: Thuốc chống trầm cảm, chẳng hạn như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (selective serotonin reuptake inhibitors) hoặc thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (serotonin-norepinephrine reuptake inhibitors), có thể được kê đơn để giúp điều chỉnh mức độ dẫn truyền thần kinh và làm giảm các triệu chứng trầm cảm.
• Thay đổi lối sống: Tập thể dục thường xuyên, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng đều có thể góp phần cải thiện tâm trạng và sức khỏe tổng thể.
• Mạng lưới hỗ trợ: Xây dựng một hệ thống hỗ trợ bao gồm gia đình, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ có thể mang lại sự hiểu biết, động viên và hỗ trợ thiết thực trong quá trình phục hồi.
• Trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, có thể xem xét các biện pháp can thiệp chuyên sâu hơn như liệu pháp sốc điện (electroconvulsive therapy) hoặc kích thích từ trường xuyên sọ (transcranial magnetic stimulation).

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến ​​​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.