Bệnh viêm ruột mãn tính

15.10.2023 9:35 sáng

Sơ lược

Bệnh viêm ruột mãn tính (Inflammatory bowel disease : IBD) là một tình trạng viêm mãn tính ở đường tiêu hóa. Là một bệnh tự miễn, do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh trong đường tiêu hóa. Tình trạng viêm này có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm đau bụng, tiêu chảy và chảy máu.

Có 2 dạng điển hình của IBD:

  • Bệnh Crohn: Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa, từ miệng đến hậu môn. Nó được đặc trưng bởi tình trạng viêm xuyên thành, có nghĩa là tình trạng viêm có thể lan rộng qua tất cả các lớp của thành ruột.
  • Viêm loét đại tràng: Bệnh chỉ ảnh hưởng đến đại tràng (ruột già). Nó được đặc trưng bởi tình trạng viêm lớp lót bên trong của đại tràng (niêm mạc).

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Nguyên nhân chính xác của IBD vẫn chưa được biết, nhưng nó được cho là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường. Các yếu tố rủi ro đối với IBD bao gồm:

  • Tuổi: IBD được chẩn đoán phổ biến nhất ở những người trong độ tuổi từ 15 đến 35.
  • Tiền sử gia đình: IBD phổ biến hơn ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh.
  • Chủng tộc và sắc tộc: IBD phổ biến hơn ở người da trắng gốc châu Âu.
  • Hút thuốc: Hút thuốc là yếu tố nguy cơ của cả bệnh Crohnviêm loét đại tràng.
  • Thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh IBD.

Triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến của IBD bao gồm:

  • Đau bụng
  • Tiêu chảy
  • Chảy máu trực tràng
  • Sốt
  • Mệt mỏi
  • Giảm cân
  • Ăn mất ngon
  • Loét miệng
  • Đau khớp

Chẩn đoán

IBD được chẩn đoán dựa trên sự kết hợp giữa hỏi tiền sử bệnh, khám thực thể và xét nghiệm. Các xét nghiệm phổ biến được sử dụng để chẩn đoán IBD bao gồm:

  • Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được sử dụng để kiểm tra các dấu hiệu viêm, nhiễm trùng và thiếu máu.
  • Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân có thể được sử dụng để kiểm tra máu, chất nhầy và nhiễm trùng.
  • Xét nghiệm hình ảnh: Các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp X-quang, có thể được sử dụng để tìm kiếm tình trạng viêm và các bất thường về cấu trúc trong đường tiêu hóa.
  • Nội soi: Nội soi là một thủ thuật trong đó một ống mỏng, linh hoạt có gắn camera ở đầu được đưa vào đường tiêu hóa để quan sát niêm mạc ruột.

Điều trị

Không có cách chữa trị IBD triệt để, nhưng có nhiều phương pháp điều trị có sẵn để giúp kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng. Các phương pháp điều trị phổ biến cho IBD bao gồm:

  • Thuốc: Có thể sử dụng nhiều loại thuốc để giảm viêm và kiểm soát các triệu chứng. Những loại thuốc này bao gồm corticosteroid, aminosalicylates, thuốc ức chế miễn dịch và sinh học.
  • Phẫu thuật: Phẫu thuật có thể được khuyến nghị cho những người mắc IBD nặng hoặc các biến chứng do IBD, chẳng hạn như tắc ruột hoặc rò rỉ.
  • Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống: Một số thay đổi về chế độ ăn uống và lối sống, chẳng hạn như bỏ hút thuốc và ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, có thể giúp giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tiên lượng

Tiên lượng cho IBD khác nhau tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Hầu hết những người mắc IBD có thể kiểm soát các triệu chứng của mình và sống lâu, khỏe mạnh nhờ điều trị. Tuy nhiên, một số người mắc IBD gặp phải các triệu chứng hoặc biến chứng nghiêm trọng có thể phải phẫu thuật hoặc nhập viện.

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến ​​​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.

Nguyễn Tiến Sử, MD, PhD, MBA

🎓Tốt nghiệp Khoa Y, ngành Bác Sĩ Đa Khoa (MD), tại Đại Học Y Dược TP. HCM, VIETNAM (1995). 🎓Tốt nghiệp Tiến Sĩ Y Khoa (PhD), ngành Y Học Ứng Dụng Gene, tại Tokyo Medical and Dental University, JAPAN (2007). 🎓Tốt nghiệp Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh (MBA), ngành Global Leadership, tại Bond University, AUSTRALIA (2015).