Rối loạn vận động chậm phát

Rối loạn vận động chậm phát (Tardive dyskinesia : TD) là một rối loạn vận động được đặc trưng bởi các cử động lặp đi lặp lại không chủ ý, điển hình là ở mặt và miệng (có thể bao gồm nhăn mặt, thè lưỡi hoặc nhếch môi), nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các chi và thân mình (như chuyển động quằn quại chậm chạp). Đó là tác dụng phụ của việc sử dụng thuốc chống loạn thần trong thời gian dài, thường được sử dụng để điều trị các rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực.

Nguyên nhân chính xác của TD vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng nó được cho là có liên quan đến những thay đổi ở các thụ thể dopamin trong não. Những người dùng thuốc chống loạn thần trong một thời gian dài, đặc biệt là những người lớn tuổi, có nhiều khả năng phát triển TD. Các yếu tố rủi ro khác bao gồm dùng thuốc liều cao, giới tính nữ và tiền sử rối loạn thần kinh.

Chẩn đoán TD chủ yếu dựa trên khám sức khỏe và quan sát cử động của bệnh nhân. Tiền sử bệnh và sử dụng thuốc cũng là những yếu tố quan trọng trong chẩn đoán TD. Có một số thang đánh giá được sử dụng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của TD, chẳng hạn như Thang đánh giá chuyển động không tự chủ bất thường (Abnormal Involuntary Movement Scale : AIMS) và Thang đánh giá triệu chứng ngoại tháp (Extrapyramidal Symptom Rating Scale : ESRS).

Phương pháp điều trị chính cho TD là ngừng hoặc giảm liều thuốc chống loạn thần gây ra nó, nếu có thể. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng thực hiện được, đặc biệt nếu bệnh nhân mắc chứng rối loạn tâm thần nghiêm trọng cần điều trị lâu dài bằng thuốc chống loạn thần. Các phương pháp điều trị khác có thể bao gồm chuyển sang một loại thuốc chống loạn thần khác hoặc thêm các loại thuốc như tetrabenazine hoặc valbenazine được phê duyệt đặc biệt để điều trị TD. Việc tiêm độc tố botulinum cũng có thể hữu ích trong việc giảm các triệu chứng.