Hội chứng ly giải khối u

Hội chứng ly giải khối u (Tumor lysis syndrome: TLS) là gì

TLS là một tình trạng khẩn cấp trong điều trị ung thư, xãy ra khi một lượng lớn tế bào ung thư bị tiêu diệt quá nhanh bằng xạ trị hoặc thuốc điều trị ung thư, dẫn đến giải phóng một lượng lớn ion nội bào như kali, photphat, calci và các sản phẩm chuyển hóa phụ như acid uric vào hệ thống tuần hoàn. Việc này có thể gây tổn thương thận cấp tính và đe dọa tính mạng người bệnh.

Biểu hiện lâm sàng

Triệu chứng lâm sàng thường xãy ra trong vòng 12 giờ đến 72 giờ sau khi dùng liệu pháp gây độc tế bào ung thư, bao gồm:

• Triệu chứng tiết niệu, như khó tiểu, thiểu niệu, đau mạn sườn và tiểu máu.
• Triệu chứng hạ canxi máu, như chán ăn, nôn mửa, chuột rút, co giật, co thắt, trạng thái tâm thần thay đổi.
• Triệu chứng tăng kali máu, như suy nhược và tê liệt.
• Các biểu hiện khác như, hôn mê, phù nề, tình trạng tích tụ dịch, suy tim sung huyết, rối loạn nhịp tim, ngất, đột tử.

Sự kết hợp giữa suy giảm thể tích, tăng acid uric máu, tăng kali máu, tăng phosphat máu và hạ calci máu là các yếu tố hỗ trợ mạnh mẽ cho việc chẩn đoán hội chứng ly giải khối u so với các nguyên nhân khác.

Chẩn đoán phân biệt

Tổn thương thận cấp tính

Ngăn ngừa và xử trí

• Một số biện pháp nhất định có thể làm giảm nguy cơ phát triển TLS. Bác sĩ lâm sàng cần xem xét kết quả xét nghiệm máu và đặc điểm của ung thư để xác định nguy cơ phát triển bệnh và sử dụng biện pháp phòng ngừa nào. Dịch truyền tĩnh mạch giúp thận thải độc tố trong nước tiểu và các loại thuốc như allopurinol và rasburicase làm giảm nồng độ acid uric trong máu cũng cần được chuẩn bị.

• Ngay cả khi có các biện pháp phòng ngừa, TLS vẫn có thể phát triển. Việc điều trị tương tự như các biện pháp phòng ngừa, bao gồm truyền dịch tĩnh mạch, allopurinol và đặc biệt là rasburicase. Bệnh nhân có thể phải nhập viện chăm sóc đặc biệt. Xét nghiệm máu được lặp lại thường xuyên để đánh giá mức độ điện giải và tổn thương thận, đồng thời theo dõi chặt chẽ nhịp tim và lượng nước tiểu. Cần phải điều chỉnh thận trọng tình trạng mất cân bằng điện giải. Một số bệnh nhân bị tổn thương thận nặng có thể phải thực hiện chạy thận nhân tạo tạm thời.

Nguồn tham khảo:

1. https://cancer.ca/en/treatments/side-effects/tumour-lysis-syndrome
2. https://emedicine.medscape.com/article/282171-differential
3. https://www.mhlw.go.jp/stf/shingi/2r98520000013qef-att/2r98520000013r8d.pdf