Điểm số tỷ lệ khối u

Điểm số tỷ lệ khối u (Tumor Proportion Score: TPS) là phép đo được sử dụng trong ung thư học, đặc biệt là trong bối cảnh liệu pháp miễn dịch, để đánh giá tỷ lệ biểu hiện của PD-L1 (programmed death-ligand 1) trên các tế bào khối u. PD-L1 là một loại protein có thể ức chế phản ứng miễn dịch và sự hiện diện của nó trên các tế bào ung thư có thể giúp chúng trốn tránh hệ thống miễn dịch.

TPS giúp xác định xem bệnh nhân có đủ điều kiện để áp dụng một số phương pháp điều trị liệu pháp miễn dịch nhất định hay không, đặc biệt là các chất ức chế điểm kiểm soát như pembrolizumab (Keytruda).

1. Định nghĩa TPS

– TPS biểu thị tỷ lệ phần trăm các tế bào khối u có biểu hiện PD-L1 trong mẫu mô. Nó được tính bằng cách phân tích sinh thiết khối u bằng phương pháp miễn dịch hóa mô (immunohistochemistry), một phương pháp nhuộm màu xác định PD-L1 trên bề mặt tế bào khối u.

2. Tính toán

– TPS được biểu thị dưới dạng phần trăm, với công thức:

TPS = (Số lượng tế bào khối u dương tính với PD-L1) *100 / Tổng số tế bào khối u sống​)

3. Ý nghĩa lâm sàng

– Ngưỡng TPS được sử dụng để xác định đủ điều kiện điều trị bằng thuốc ức chế PD-1/PD-L1, chẳng hạn như pembrolizumab, ở những bệnh nhân mắc một số loại ung thư nhất định (ví dụ: ung thư phổi không phải tế bào nhỏ).

– TPS thấp (1%-49%): Một số bệnh nhân có biểu hiện PD-L1 thấp có thể ít được hưởng lợi từ liệu pháp miễn dịch.

– TPS cao (≥50%): Bệnh nhân có biểu hiện PD-L1 cao thường được coi là ứng cử viên tốt hơn cho liệu pháp ức chế PD-1/PD-L1, vì họ có nhiều khả năng đáp ứng với phương pháp điều trị hơn.

4. Ứng dụng trong điều trị ung thư

– Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (NSCLC): TPS được sử dụng rộng rãi trong NSCLC để hướng dẫn các quyết định điều trị. Ví dụ, pembrolizumab có thể được khuyến nghị là phương pháp điều trị đầu tay cho bệnh nhân NSCLC tiến triển và TPS ≥50%.

– Các loại ung thư khác: TPS cũng đang được nghiên cứu trong các loại ung thư khác, chẳng hạn như ung thư biểu mô tế bào vảy đầu và cổ, ung thư dạ dày và ung thư vú tam âm, cho các mục đích tương tự trong việc đánh giá hiệu quả của liệu pháp miễn dịch.

5. So sánh với Điểm số dương tính kết hợp (Combined Positive Score: CPS)

– TPS dành riêng cho các tế bào khối u, trong khi Điểm số dương tính kết hợp (CPS) tính đến biểu hiện PD-L1 trên cả tế bào khối u và tế bào miễn dịch (như tế bào lympho và đại thực bào).

– Lựa chọn giữa TPS và CPS phụ thuộc vào loại ung thư và phương pháp điều trị đang xem xét.

6. Hạn chế

– Tính không đồng nhất của khối u: Biểu hiện PD-L1 có thể thay đổi trong các phần khác nhau của cùng một khối u hoặc giữa các vị trí nguyên phát và di căn, có khả năng ảnh hưởng đến độ chính xác của TPS.

– Tính chủ quan trong việc chấm điểm: TPS dựa vào cách giải thích thủ công của các nhà bệnh học, điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong kết quả.

7. Tác động đến kết quả của bệnh nhân

– Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bệnh nhân có TPS cao hơn (tức là biểu hiện PD-L1 cao hơn) thường có phản ứng tốt hơn với liệu pháp ức chế PD-1/PD-L1, khiến TPS trở thành một dấu ấn sinh học quan trọng trong điều trị ung thư được cá nhân hóa.

Tóm lại, Điểm số tỷ lệ khối u (TPS) đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn sử dụng liệu pháp miễn dịch bằng cách định lượng biểu hiện PD-L1 trên các tế bào khối u, cho phép đưa ra các chiến lược điều trị phù hợp hơn và có khả năng hiệu quả hơn.