Skysona – Liệu pháp gene điều trị loạn dưỡng chất trắng não thượng thận

SKYSONA LÀ GÌ

Skysona (elivaldogene autotemcel) là dịch thể đục chứa tế bào gốc tạo máu (hematopoietic stem cell: HSC) tự thân (tế bào được trích từ bản thân người bệnh) đã được biến đổi gene, giúp cơ thể người bệnh có thể sản xuất ra protein Adrenoleukodystrophy (ALD) có chức năng, do Bluebirdbio phát triển và thương mại hóa. Skysona được thiết kế sử dụng một lần, để điều trị tình trạng bệnh lý thần kinh do loạn dưỡng chất trắng não thượng thận (Celebral Adrenoleukodystrophy: CALD) ở bệnh nhân dưới 18 tuổi.

Chỉ định này được Hội đồng Châu Âu (European Commission: EC) phê duyệt vào tháng 7 năm 2021.

CƠ CHẾ TÁC DỤNG

Skysona sử dụng vector lentivirus Lenti-D (Lenti-D lentiviral vector: LVV) để chèn bản sao chức năng của gen ABCD1 vào tế bào gốc tạo máu của chính bệnh nhân. Việc chèn gen ABCD1 chức năng, cho phép cơ thể người bệnh có thể sản xuất protein Adrenoleukodystrophy (ALD) có chức năng để thể thực hiện phân hủy các acid béo chuỗi rất dài (very long-chain fatty acids: VLCFAs) tích tụ là nguyên nhân gây ra CALD. Ngăn chặn sự tiến triển CALD và giúp bảo tồn các chức năng thần kinh, bao gồm bảo tồn chức năng vận động và khả năng giao tiếp.

HIỆU QUẢ LÂM SÀNG

Skysona được EC phê duyệt dựa trên dữ liệu từ nghiên cứu ALD-102 pha 2/3. Ngoài ra, nghiên cứu ALD-104 pha 3 (N = 19; tính đến tháng 10 năm 2020) cũng đang được tiến hành. Tất cả bệnh nhân đã hoàn thành ALD-102 cũng như ALD-104, sẽ được yêu cầu tham gia vào một nghiên cứu theo dõi dài hạn (LTF-304). Tiêu chí đánh giá hiệu quả chính của nghiên cứu ALD-102 là khả năng sống còn không có khuyết tật chức năng chính (Major Functional Disabilities: MFD).

Trong nghiên cứu ALD-102, 32 bệnh nhân đã được điều trị bằng Skysona, 30 trong số 32 bệnh nhân được đánh giá để theo dõi vào Tháng 24. Kết quả cho thấy 90% (27/30) bệnh nhân đáp ứng tiêu chí sống còn không có MFD vào Tháng 24 (Hai bệnh nhân rút khỏi nghiên cứu, một bệnh nhân tiến triển nhanh chóng trong giai đoạn đầu nghiên cứu và tử vong sau đó). Có 26 trong số 28 bệnh nhân được đánh giá duy trì điểm số chức năng thần kinh (neurologic function score: NFS) nhỏ hơn hoặc bằng 1 đến Tháng 24, và 24 bệnh nhân trong số này không có thay đổi NFS của họ, điều này cho thấy duy trì được chức năng thần kinh trong phần lớn các trường hợp. Skysona cho thấy hiệu quả bền vững đối với tỷ lệ sống không có MFD. Hầu hết bệnh nhân (26/27), tham gia vào LTF-304 vẫn sống và duy trì tình trạng không có MFD thông qua lần theo dõi cuối cùng trong nghiên cứu.

ĐIỀU TRỊ VỚI SKYSONA VÀ TÁC DỤNG PHỤ THƯỜNG GẶP

(Xem thêm tài liệu hướng dẫn sử dụng)

Điều trị một liều duy nhất truyền tĩnh mạch. Liều khuyến cáo tối thiểu là 5 × 10⁶ tế bào CD34⁺/ kg. Trong các nghiên cứu lâm sàng, liều lượng lên đến 38,2 × 10⁶ tế bào CD34⁺ / kg đã được sử dụng.

Tác dụng phụ do Skysona quan sát thấy trong các thử nghiệm lâm sàng bao gồm viêm bàng quang do virus, giảm tiểu cầu và nôn mửa.

Nguồn tham khảo: