Các loại thuốc điều trị bệnh tiểu đường

12.02.2024 7:01 sáng

Bệnh tiểu đường là một rối loạn chuyển hóa mãn tính được đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao do thiếu insulin hoặc kháng insulin hoặc cả hai. Việc quản lý bệnh tiểu đường bao gồm điều chỉnh tập quán sống như chế độ ăn uống và tập thể dục, cũng như sử dụng thuốc men. 

Có nhiều loại thuốc điều trị tiểu đường, mỗi loại có cơ chế hoạt động và lợi ích riêng. Dưới đây là tóm tắt về các loại thuốc trị tiểu đường khác nhau:

  1. Insulin là một loại hormone được sản xuất bởi tuyến tụy điều chỉnh lượng đường trong máu. Insulin được sử dụng để điều trị cho những người mắc bệnh tiểu đường type 1 hoặc những người mắc bệnh tiểu đường type 2 nhưng không thể kiểm soát được đường huyết bằng thuốc uống. 
  2. Sulfonylurea (chẳng hạn như glipizide và glyburide), kích thích tiết insulin từ tuyến tụy và được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2.  Chúng có thể gây hạ đường huyết và tăng cân.
  3. Meglitinides (chẳng hạn như repaglinide và nateglinide), cũng kích thích tuyến tụy tiết insulin nhưng thời gian tác dụng ngắn hơn sulfonylurea. Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 nhưng cũng có thể gây hạ đường huyết.
  4. Biguanide (chẳng hạn như metformin), làm giảm sản xuất glucose ở gan và cải thiện độ nhạy insulin ở các mô ngoại vi. Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 và có liên quan đến việc giảm cân hơn là tăng cân.
  5. Thiazolidinediones (chẳng hạn như pioglitazone và rosiglitazone), cải thiện độ nhạy insulin ở các mô ngoại biên và giảm sản xuất glucose ở gan. Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 nhưng có liên quan đến việc tăng nguy cơ suy tim và gãy xương.
  6. Chất ức chế alpha – glucosidase (chẳng hạn như acarbose và miglitol), làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thụ carbohydrate trong ruột, dẫn đến lượng đường trong máu tăng chậm hơn sau bữa ăn. Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 nhưng có thể gây ra tác dụng phụ về đường tiêu hóa.
  7. Thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 (chẳng hạn như exenatide và semaglutide), kích thích tiết insulin và giảm tiết glucagon.  Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 và có liên quan đến việc giảm cân.
  8. Thuốc ức chế DPP-4 (chẳng hạn như sitagliptin và saxagliptin), ức chế sự phân hủy hormone incretin, dẫn đến tăng tiết insulin và giảm tiết glucagon.  Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 và có nguy cơ hạ đường huyết thấp.
  9. Thuốc ức chế SGLT-2 (chẳng hạn như canagliflozin và dapagliflozin), ức chế tái hấp thu glucose ở thận, dẫn đến tăng bài tiết glucose qua nước tiểu.  Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 và có liên quan đến việc giảm cân và giảm nguy cơ mắc các biến cố tim mạch.  Chúng cũng có thể gây nhiễm trùng bộ phận sinh dục và tăng nguy cơ nhiễm toan ceton do tiểu đường.
  10. Thuốc giống amylin (chẳng hạn như pramlintide), bắt chước hoạt động của một loại hormone gọi là amylin, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu bằng cách làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và ức chế tiết glucagon.
  11. Liệu pháp tế bào (chẳng hạn như Lantidra), trong đó các tế bào beta đảo tụy được tinh chế từ tụy của người hiến tặng (đã qua đời trước đó), sau đó được truyền cấy vào cơ thể người bệnh để sản xuất tiết ra đủ insulin, giúp người bệnh nhân tiểu đường không còn cần dùng insulin bên ngoài để kiểm soát lượng đường huyết.

Việc lựa chọn loại thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm mức độ nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, tuổi tác và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân cũng như sự hiện diện của các tình trạng y tế khác.

Nguyễn Tiến Sử, MD, PhD, MBA

🎓Tốt nghiệp Khoa Y, ngành Bác Sĩ Đa Khoa (MD), tại Đại Học Y Dược TP. HCM, VIETNAM (1995). 🎓Tốt nghiệp Tiến Sĩ Y Khoa (PhD), ngành Y Học Ứng Dụng Gene, tại Tokyo Medical and Dental University, JAPAN (2007). 🎓Tốt nghiệp Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh (MBA), ngành Global Leadership, tại Bond University, AUSTRALIA (2015).

#Bệnh tiểu đường
#Thuốc điều trị bệnh tiểu đường