Bệnh thận mãn tính

Sơ lược

Bệnh thận mãn tính (Chronic kidney disease: CKD) là một tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự mất dần chức năng của thận theo thời gian. Thận đóng một vai trò quan trọng trong việc loại các chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu, duy trì cân bằng điện giải và sản xuất các hormone điều hòa huyết áp và sản xuất hồng cầu. Khi CKD tiến triển, thận trở nên kém hiệu quả hơn trong việc thực hiện các chức năng này, dẫn đến tích tụ độc tố và mất cân bằng điện giải và chất lỏng trong cơ thể.

Nguyên nhân

Các nguyên nhân chính của bệnh thận mãn tính bao gồm:

• Bệnh tiểu đường : Bệnh tiểu đường không được kiểm soát, đặc biệt là bệnh tiểu đường type 2, là nguyên nhân hàng đầu của CKD. Lượng đường trong máu cao theo thời gian có thể làm hỏng các mạch máu nhỏ và các đơn vị lọc (nephron) trong thận.
• Huyết áp cao : Huyết áp cao kéo dài có thể làm hỏng các mạch máu trong thận, làm suy giảm khả năng lọc chất thải hiệu quả của chúng.
• Viêm cầu thận : Đề cập đến tình trạng viêm cầu thận, cấu trúc nhỏ trong thận chịu trách nhiệm lọc. Viêm cầu thận có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm nhiễm trùng, rối loạn tự miễn dịch và một số loại thuốc.
• Bệnh thận đa nang : là một tình trạng di truyền được đặc trưng bởi sự phát triển của các nang chứa đầy chất lỏng trong thận, dần dần làm suy giảm chức năng của chúng.
  Nhiễm trùng thận: Nhiễm trùng thận tái phát hoặc điều trị kém có thể gây tổn thương thận, dẫn đến CKD.
• Các yếu tố khác: Một số loại thuốc, tắc nghẽn đường tiết niệu, sỏi thận, sử dụng kéo dài thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và một số bệnh hệ thống (như lupus) có thể góp phần vào sự phát triển của CKD.

Triệu chứng

Ở giai đoạn đầu, bệnh thận mãn tính có thể không gây ra các triệu chứng đáng chú ý.

• Mệt mỏi và suy nhược.
• Sưng phù ở chân, mắt cá chân hoặc mặt.
• Tăng đi tiểu, đặc biệt là vào ban đêm.
• Nước tiểu có bọt hoặc sủi bọt.
• Máu trong nước tiểu.
• Giảm sự thèm ăn và giảm cân không chủ ý.
• Khó tập trung.
• Chuột rút và co giật cơ bắp.
• Da khô và ngứa.
• Buồn nôn và nôn dai dẳng.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh thận mãn tính, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể sử dụng như sau:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu đo nồng độ creatinine và BUN (Blood urea nitrogen) để đánh giá chức năng thận. Tỷ lệ lọc cầu thận ước tính (eGFR) được tính toán để xác định giai đoạn của CKD.
• Xét nghiệm nước tiểu: Các mẫu nước tiểu được phân tích để tìm sự hiện diện của protein, máu hoặc các bất thường khác.
• Kiểm tra hình ảnh: Các kỹ thuật hình ảnh như siêu âm, chụp CT hoặc MRI có thể được sử dụng để đánh giá cấu trúc và kích thước của thận.
• Sinh thiết thận: Trong một số trường hợp, một mẫu mô nhỏ được lấy từ thận để kiểm tra dưới kính hiển vi, đặc biệt nếu nguyên nhân cơ bản của CKD không rõ ràng.

Điều trị

Việc điều trị bệnh thận mãn tính nhằm mục đích làm chậm sự tiến triển, kiểm soát các triệu chứng và giảm các biến chứng.

• Thuốc: Thuốc kiểm soát huyết áp, kiểm soát các bệnh tiềm ẩn (chẳng hạn như bệnh tiểu đường) và làm giảm các triệu chứng như thiếu máu hoặc bệnh về xương.
• Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống: Có thể khuyến nghị một chế độ ăn uống thân thiện với thận hạn chế lượng natri, phốt pho và kali. Bỏ thuốc lá, tập thể dục thường xuyên và duy trì cân nặng khỏe mạnh cũng rất quan trọng.
• Quản lý các biến chứng: Điều trị có thể liên quan đến việc giải quyết các biến chứng như thiếu máu, bệnh về xương, mất cân bằng điện giải hoặc các vấn đề về tim mạch.
• Lọc máu: Trong giai đoạn tiến triển của CKD, khi chức năng thận bị suy giảm nghiêm trọng

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến ​​​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.