Zynteglo - Liệu pháp tế bào-gene đầu tiên trong điều trị bệnh beta-thalassemia

ZYNTEGLO LÀ GÌ

Zynteglo (betibeglogene autotemcel) là dịch thể đục chứa tế bào gốc tạo máu tự thân (tế bào được trích từ bản thân bệnh nhân) được biến đổi gene để tạo ra beta-globin chức năng (một thành phần của hemoglobin), giúp tăng hemoglobin (Hb). Zynteglo do Bluebird bio phát triển và thương mại hóa và được chỉ định để điều trị bệnh beta thalassemia ở bệnh nhân người lớn và trẻ em cần truyền hồng cầu thường xuyên.

Chỉ định này được FDA phê duyệt vào tháng 8 năm 2022. Đồng thời, Zynteglo cũng được FDA công nhận là thuốc đặc trị bệnh hiếm (Orphan drug).

Giá thành tại Mỹ : Khoảng 2,8 triệu USD cho một lần điều trị duy nhất.

CƠ CHẾ TÁC DỤNG

Chức năng sao chép của gen β-globin cải biên được đưa vào tế bào gốc tạo máu (hematopoietic stem cells: HSCs) của bệnh nhân thông qua chuyển hình chất các tế bào CD34+ tự thân với BB305 LVV. Sau khi truyền Zynteglo, các HSC CD34+ chuyển hình chất sẽ bám vào tủy xương và biệt hóa để tạo ra các hồng cầu chứa βA-T87Q-globin có hoạt tính sinh học (một protein β-globin cải biên), mà nó sẽ kết hợp với α-globin để tạo ra Hb trưởng thành có chức năng chứa βA-T87Q- globin (HbAT87Q). βA-T87Q-globin được thiết kế để điều chỉnh sự mất cân bằng β / α-globin trong tế bào hồng cầu của bệnh nhân mắc bệnh β-thalassemia và có khả năng làm tăng HbA chức năng trưởng thành và nâng mức Hb toàn phần lên mức bình thường.

HIỆU QUẢ LÂM SÀNG

Zynteglo được FDA phê duyệt dựa trên dữ liệu từ hai nghiên cứu lâm sàng pha 3 (Northstar-2 và Northstar-3) bao gồm 41 bệnh nhân người lớn và trẻ em từ 4 đến 34 tuổi. Kết quả cho thấy trong số 41 bệnh nhân được dùng Zynteglo, 89% đạt được sự truyền máu không có tính lệ thuộc (Transfusion independence), có nghĩa là không cần truyền máu trong ít nhất 12 tháng vẫn duy trì tổng lượng hemoglobin trung bình trên 9g/dL.

ĐIỀU TRỊ VỚI ZYNTEGLO VÀ TÁC DỤNG PHỤ THƯỜNG GẶP

(Xem thêm tài liệu hướng dẫn sử dụng)

Zynteglo được cung cấp dưới dạng dung dịch truyền tĩnh mạch trong vòng 30 phút. Liều lượng Zynteglo dựa trên số lượng tế bào CD34+ trong túi dịch truyền cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Liều khuyến cáo tối thiểu là 5,0 × 10⁶ tế bào CD34+ / kg, truyền một lần duy nhất.

Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm giảm lượng tiểu cầu và các tế bào máu khác, viêm niêm mạc, sốt giảm bạch cầu trung tính, nôn mửa, sốt, rụng tóc, chảy máu cam, đau bụng, đau cơ xương, ho, nhức đầu, tiêu chảy, phát ban, táo bón, buồn nôn, giảm cảm giác thèm ăn, rối loạn sắc tố và ngứa.

Có nguy cơ tiềm ẩn về ung thư máu liên quan đến phương pháp điều trị này; tuy nhiên, không có trường hợp nào được thấy trong các nghiên cứu về Zynteglo. Bệnh nhân nhận Zynteglo nên được theo dõi máu trong ít nhất 15 năm để tìm bất kỳ bằng chứng nào về ung thư. Bệnh nhân cũng cần được theo dõi các phản ứng quá mẫn trong quá trình dùng Zynteglo và cần được theo dõi tình trạng giảm tiểu cầu và chảy máu.

Nguồn tham khảo: