Skysona – Điều trị chứng loạn dưỡng chất trắng não thượng thận

SKYSONA LÀ GÌ

Skysona (elivaldogene autotemcel) là dịch thể đục chứa tế bào gốc tạo máu tự thân (tế bào được trích từ bản thân người bệnh) đã được biến đổi gene, giúp cơ thể người bệnh có thể sản xuất ra protein Adrenoleukodystrophy (ALD) có chức năng. Skysona do Bluebirdbio phát triển và thương mại hóa. Skysona được chỉ định để làm chậm sự tiến triển của rối loạn chức năng thần kinh ở trẻ nam 4-17 tuổi mắc chứng loạn dưỡng chất trắng não thượng thận (Cerebral Adrenoleukodystrophy: CALD), hoạt động, giai đoạn sớm, điểm chức năng thần kinh (Neurologic function score: NFS) ≤ 1.

Chỉ định này được FDA phê duyệt nhanh vào tháng 9 năm 2022.

Giá tham khảo tại Mỹ : Khoảng 3 triệu USD cho một lần điều trị duy nhất.

CƠ CHẾ TÁC DỤNG

Skysona sử dụng vector lentivirus Lenti-D (Lenti-D lentiviral vector: LVV) để chèn bản sao chức năng của gen ABCD1 vào tế bào gốc tạo máu (hematopoietic stem cell: HSC) của chính bệnh nhân. Việc chèn gen ABCD1 chức năng, cho phép cơ thể người bệnh có thể sản xuất protein Adrenoleukodystrophy (ALD) có chức năng để thể thực hiện phân hủy các acid béo chuỗi rất dài (very long-chain fatty acids: VLCFAs) tích tụ là nguyên nhân gây ra CALD. Ngăn chặn sự tiến triển CALD và giúp bảo tồn các chức năng thần kinh, bao gồm bảo tồn chức năng vận động và khả năng giao tiếp.

HIỆU QUẢ LÂM SÀNG

Skysona được FDA phê duyệt dựa trên dữ liệu từ nghiên cứu nhãn mở pha 2/3 ALD-102 (Starbeam) (N = 32) và pha 3 ALD-104 (N = 35) trên bệnh nhân mắc CALD, hoạt động, giai đoạn sớm, có giá trị acid béo chuỗi rất dài (very long chain fatty acid: VLCFA) tăng cao, điểm Loes từ 0,5 đến 9 và có tổn thương khử myelin trên hình ảnh cộng hưởng từ (MRI). Ngoài ra, bệnh nhân được yêu cầu có điểm chức năng thần kinh (NFS) ≤ 1. Những bệnh nhân được điều trị bằng Skysona, ước tính khoảng 72% sống không có Khuyết tật Chức năng Chính (Major Functional Disabilities: MFD) trong 24 tháng kể từ thời điểm NFS đầu tiên ≥ 1, so với những bệnh nhân không được điều trị chỉ có khoảng 43% sống không có MFD.

ĐIỀU TRỊ VỚI SKYSONA VÀ TÁC DỤNG PHỤ THƯỜNG GẶP

(Xem thêm tài liệu hướng dẫn sử dụng)

Skysona được cung cấp dưới dạng dung dịch, liều lượng dựa trên số lượng tế bào CD34 + trong túi dịch truyền cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Liều khuyến cáo tối thiểu là 5 × 10⁶ CD34+ tế bào / kg, cho một lần điều trị duy nhất.

Tác dụng phụ thường gặp nhất (≥ 20%) là viêm niêm mạc, buồn nôn, nôn, sốt giảm bạch cầu trung tính, rụng tóc, giảm cảm giác thèm ăn, đau bụng, táo bón, sốt, tiêu chảy, nhức đầu và phát ban. Các bất thường xét nghiệm grade 3 hoặc 4 thường gặp (≥40%) bao gồm giảm bạch cầu, giảm bạch huyết, giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu trung tính, thiếu máu và hạ kali máu.

Nguồn tham khảo: