Cơn suy thượng thận cấp

Sơ lược 

Cơn suy thượng thận cấp (Adrenal crisis) là một tình trạng đe dọa tính mạng xảy ra khi tuyến thượng thận đột ngột ngừng sản xuất đủ hormone thiết yếu. Những hormone này, cortisol và aldosterone, chịu trách nhiệm điều chỉnh huyết áp, lượng đường trong máu và cân bằng điện giải. Cơn suy thượng thận cấp là một cấp cứu y khoa cần được điều trị ngay lập tức. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây tử vong.

Nguyên nhân

Một số nguyên nhân gây ra cơn suy thượng thận cấp, bao gồm:

• Bệnh Addison: Một rối loạn tự miễn dịch phá hủy tuyến thượng thận.
• Tăng sản thượng thận bẩm sinh (CAH): Một rối loạn di truyền ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hormone của tuyến thượng thận.
• Suy tuyến yên: Tình trạng tuyến yên không sản xuất đủ hormone vỏ thượng thận (ACTH), kích thích tuyến thượng thận sản xuất cortisol.
• Ngừng thuốc steroid đột ngột: Corticosteroid là loại thuốc bắt chước tác dụng của cortisol. Nếu một người đang dùng corticosteroid trong một thời gian dài đột nhiên ngừng dùng, họ có thể bị suy thượng thận.
• Bệnh tật hoặc chấn thương nghiêm trọng: Căng thẳng nghiêm trọng, chẳng hạn như do bệnh tật hoặc chấn thương, có thể gây ra cơn suy thượng thận cấp ở những người bị suy thượng thận tiềm ẩn.

Triệu chứng

Các triệu chứng của cơn suy thượng thận cấp có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

• Huyết áp thấp
• Mất nước
• Hạ natri máu
• Tăng kali máu
• Hạ đường huyết
• Buồn nôn và ói mửa
• Đau bụng
• Yếu cơ
• Mệt mỏi
• Lú lẫn
• Hôn mê

Chẩn đoán

Cơn suy thượng thận cấp được chẩn đoán dựa trên sự kết hợp của các triệu chứng, khám thực thể và xét nghiệm máu.

• Xét nghiệm máu có thể đo nồng độ cortisol, aldosterone và các hormone khác.
• Các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp CT tuyến thượng thận, cũng có thể được sử dụng để loại trừ các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng.

Điều trị 

Việc điều trị cơn suy thượng thận cấp  là nhập viện ngay lập tức và sử dụng corticosteroid, chẳng hạn như hydrocortison. Các phương pháp điều trị khác có thể cần thiết để giải quyết các triệu chứng cụ thể, chẳng hạn như truyền dịch qua đường tĩnh mạch để điều trị tình trạng mất nước hoặc mất cân bằng điện giải. Sau khi cơn suy thượng thận cấp qua đi, nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng suy tuyến thượng thận sẽ cần được điều trị.

Tiên lượng

Tiên lượng cho cơn suy thượng thận phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Nếu được điều trị kịp thời, hầu hết những người bị suy thượng thận đều hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, một số người bị suy thượng thận có thể phải điều trị suốt đời bằng corticosteroid.

Cần lưu ý rằng đây là nội dung tổng quan và không thể thay thế lời khuyên của các bác sỹ chuyên khoa. Nếu bạn lo lắng hoặc có các triệu chứng liên quan, điều cần thiết là tham khảo ý kiến của bác sỹ chuyên khoa để được đánh giá và hướng dẫn thích hợp.